Emmen – Met ons paspoort in de hand staan we op de stoep bij Landes. Je zou kunnen denken dat we op reis gaan, maar niets is minder waar. We blijven in Emmen, maar de veiligheidseisen van militaire projecten schrijven voor dat we ons inschrijven met paspoortnummer. Dat maakt ons wel extra nieuwsgierig wat voor ‘top secret’ producten wij gaan zien.
“Wij maken de behuizing van een boordkanon voor de JSF”, vertelt Herman Koning, directeur van Landes. “Die zou ik je heel graag willen laten zien, maar dat mag niet. Dus ik ga er alleen over vertellen”, ik zie trots in zijn ogen.
Wij lopen achter Herman aan richting vergaderruimte. Onderweg zien we al prachtige beelden waarin de producten van Landes worden toegepast. De halfgeleider industrie, medische toepassingen, commerciële en militaire luchtvaart… onze interesse groeit met elke meter die we afleggen. Tijd om Herman eens aan de tand te voelen.
Landes maakt complexe producten van overwegend titanium, aluminium en hooggelegeerd staal (bevat bijvoorbeeld veel nikkel om zo bepaalde eigenschappen te krijgen). Het complexe zit hem niet alleen in ingewikkelde vormen en nauwkeurigheid, maar ook met name in het proces en in het waarborgen van (soms extreem) hoge kwaliteitseisen.
Deze complexe producten vragen veel aandacht. Daarom ontwerpt Landes zijn processen zodanig dat er geen of zeer minimale afwijkingen zijn. “Dat gaat soms heel ver. Een onderdeel dat 10 jaar geleden geproduceerd en gebruikt is in de luchtvaart is tot nu toe volledig traceerbaar. Alle proces documentatie waaronder materiaal certificaten kunnen wij overleggen”, aldus Herman. “De processen worden uitgevoerd door robots en daardoor kunnen we dit goed automatiseren, dat zorgt voor continuïteit en betrouwbaarheid. Dit werkt uitstekend, doordat wij ons richten op seriematige en repeterende productie.”
Waar vind je de producten van Landes?
“De producten van Landes vind je terug in de meest bijzondere en belangrijke machines, producten en vliegtuigen. Bijvoorbeeld in de luchtvaart bij de Airbus A350, denk hierbij aan sensordelen die ervoor zorgen dat vastgesteld wordt dat de wielluiken open zijn voordat het landingsgestel uitklapt voor de landing. Maar ook de detectie wanneer bijvoorbeeld de scharnieren van de vliegtuigdeuren aan vervanging toe zijn. We maken ook sloten voor deuren in het vliegtuig. Niet zoals voor je huis-, tuin- en keukendeur, maar de ingewikkelde versie daarvan. Maar ook we leveren producten, samen met Fokker, voor de NH90 militaire helicopter. En voor voor een klant in Denemarken maken we voor een bepaalde uitvoering van de JSF (F35) de behuizing voor een boordkanon. Dat is met name luchtvaart, maar we leveren ook complexe en nauwkeurige indirect aan ASML (via hun eerste-lijns leveranciers, maar ook aan Fresenius in Duitsland voor medische apparaten). Daarnaast leveren we veel producten aan klanten in de markten van de sensortechnologie en de procestechniek.”
Voorloper in automatisering
Landes bestaat sinds 1985 en werkt sindsdien al met geautomatiseerde robots. “Mijn collega Sander van der Laan en ik hebben het bedrijf 10 jaar geleden overgenomen en toen was Landes al heel ver hiermee”, vertelt Herman. “We zijn er vroeg mee begonnen en zagen direct dat dit één van de voorwaarden is binnen onze tak van sport. Want naast de hoge kwaliteit die wij leveren is ook de productiecapaciteit en productiesnelheid m.b.t. automatisering belangrijk.”
“Die zou ik je heel graag willen laten zien, maar dat mag niet. Dus ik ga er alleen over vertellen”
Mens versus robots
Op de vraag wat het ondernemen in de Dutch TechZone zo waardevol maakt, veert Herman op. “Afgezien van werken en ondernemen, wonen wij toch in een prachtige omgeving? Er is hier rust en ruimte als je wilt, genoeg te doen. Als ondernemer voel ik die ruimte ook, wij hebben een hele actieve locale overheid. Vanuit de Gemeente Emmen hebben we een betrokken wethouder en burgermeester, de lijnen zijn kort. Een groot voordeel is de nabijheid van NHL Stenden. Een goede school dichtbij, waar hoogopgeleide technische mensen afstromen. De uitdaging is om deze mensen te behouden. Daarbij ligt de verantwoordelijkheid niet alleen bij de scholen, maar ook juist bij ondernemers in de Dutch TechZone. Als bedrijf moet je laten zien wat de perspectieven zijn, maar daarbij is het ook van belang dat je stage- en afstudeerplekken biedt. Daarmee bind je ze aan de regio én jouw bedrijf. .”
Als we zo door het bedrijf lopen valt ons op hoe schoon het is. Niet het beeld dat de gemiddelde inwoner van de Dutch TechZone heeft bij een technisch bedrijf, al helemaal niet bij metaalbewerking. “Het beeld is dat je vieze handen krijgt, maar bij ons is het tegendeel waar”, legt Herman uit. “Wij zijn juist op zoek naar gekwalificeerde medewerkers die onze machine met robots goed kunnen bedienen, slim genoeg zijn om een proces in te zien en vooruit kunnen denken. De machines en robots doen het werk, maar dat gaat niet zonder de kennis en ervaring van onze goed opgeleide medewerkers.”
Om die goed opgeleide mensen te werven en te behouden heeft Landes, samen met 23 andere bedrijven in Dutch TechZone, de BedrijfsvakschoolTechniek (BVT Emmen) opgericht. “We hebben een student van NHL Stenden in 2012 onderzoek laten doen naar de toekomstige behoefte aan technici in onze branche. Dit was heel waardevol. We hebben in samenwerking met het Drenthe College een verspaningsopleiding op niveau 3 opgezet waar jaarlijks zo’n 20 gekwalificeerde verspaners worden opgeleid.”